هیستروسکوپی یکی از روشهای کمتهاجمی و مهم در حوزه زنان و زایمان است که به پزشک اجازه میدهد داخل رحم را مشاهده کرده و در صورت نیاز مشکلات آن را درمان کند. این روش با وارد کردن ابزار نازکی به نام هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم انجام میشود.
یکی از دغدغههای اصلی بیماران، به خصوص افراد تازهکار، انتخاب روش مناسب کنترل درد است: بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی/منطقهای؟ تصمیم نهایی با توجه به نوع عمل، مدت زمان آن و وضعیت جسمی بیمار گرفته میشود.
هیستروسکوپی به دو نوع تقسیم میشود:
هیستروسکوپی تشخیصی: کوتاه و سرپایی، برای بررسی خونریزی غیرطبیعی رحم، ناباروری، سقطهای مکرر یا چسبندگیهای رحمی استفاده میشود. اغلب با بیحسی موضعی یا حتی بدون بیحسی انجام میشود.
هیستروسکوپی درمانی: برای درمان مشکلات شناسایی شده مانند برداشتن فیبروم یا پولیپ رحمی، ابلیشن آندومتر یا برداشتن سپتوم. این نوع معمولاً طولانیتر و پیچیدهتر بوده و نیازمند بیهوشی عمومی یا بیحسی منطقهای است.
کاربرد: هیستروسکوپی تشخیصی کوتاه در مطب یا کلینیک.
نحوه عملکرد: تزریق لیدوکائین به دهانه رحم، بیحس شدن ناحیه بدون خوابیدن بیمار.
مزایا: ریکاوری سریع، عدم نیاز به ناشتایی و بستری.
معایب: مناسب عملهای طولانی یا پیچیده نیست و ممکن است برای برخی بیماران ناراحتکننده باشد.
کاربرد: هیستروسکوپی درمانی متوسط تا طولانی در بیمارستان یا کلینیک جراحی سرپایی.
نحوه عملکرد: تزریق داروی بیحسکننده به نخاع یا فضای اپیدورال. بیمار هوشیار است ولی درد را احساس نمیکند.
مزایا: کنترل عالی درد بدون نیاز به بیهوشی کامل، امکان صحبت با پزشک.
معایب: نیاز به تزریق در ناحیه کمر، احتمال سردرد پس از عمل، ریکاوری طولانیتر.
کاربرد: هیستروسکوپی درمانی پیچیده یا طولانی در بیمارستان.
نحوه عملکرد: بیمار کاملاً به خواب میرود و هیچ دردی احساس نمیکند. تیم بیهوشی عملکردهای حیاتی را کنترل میکند.
مزایا: عدم درد یا اضطراب، امکان انجام اعمال پیچیده.
معایب: نیاز به ناشتایی، ریکاوری طولانیتر، نیاز به همراه برای بازگشت به خانه.
| معیار | بیحسی موضعی | بیحسی منطقهای | بیهوشی عمومی |
|---|---|---|---|
| سطح هوشیاری | هوشیار | هوشیار با آرامبخش | کاملاً بیهوش |
| نوع عمل | تشخیصی، سرپایی | درمانی، طولانیتر | درمانی، پیچیده |
| مکان انجام | مطب یا کلینیک | کلینیک یا بیمارستان | بیمارستان |
| مدت ریکاوری | فوری | چند ساعت | چند ساعت |
| نیاز به ناشتایی | خیر | بله | بله |
| عوارض احتمالی | گرفتگی خفیف | سردرد، تهوع | تهوع، خستگی، گلودرد |
| نیاز به همراه | خیر | بله | بله |
نوع و هدف عمل
مدت زمان مورد انتظار عمل
سلامت عمومی بیمار و سابقه پزشکی
آستانه تحمل درد و سطح اضطراب
محل انجام عمل
قبل از عمل:
ناشتایی (در صورت بیهوشی عمومی یا آرامبخش)
ارائه لیست داروها و مکملها به پزشک
همراه برای بازگشت به خانه
آمادگی روانی با پرسش سوالات لازم
بعد از عمل:
کنترل درد با مسکن
پیشگیری از خونریزی شدید
استراحت کافی و خودداری از فعالیتهای سنگین
پیگیری علائم خطر مانند تب، خونریزی شدید یا ترشحات بدبو